‹‹Իմ սև արկղը››

***

Գրե՞մ… բարդ է, երբ գրիչը պետք է վերցնես ու գրես այն, ինչ մինչ այդ չես համարձակվել, այն էլ իրական դեպք: Երբ հորինվածք է, ավելի հեշտ է ստացվում գրել ու ավելի համարձակ ես, իսկ իրականությունը…նորից վերապրել, վերհիշել այն հույզերը, մտքերը, որոնք, պարզվում է, երբեք չէիր էլ մոռացել :

Մարդկային ուղեղը գրեթե երբեք չի մոռանում այն, ինչ ժամանակին գիտակցել է, մասնավորապես, երբ բացասական հետևանք է ունեցել կամ բացասական հույզեր են առաջացրել մարդու մոտ: Երբ դադարում ես մտածել, ռացիոնալ դատել` հուզական ոլորտը աղավաղում է ողջ իմացականը` ազդելով մեր ընկալումների վրա: Մինչդեռ հույզերն ու մտածողությունը պետք է լինեն ներդաշնակ` ապահովելով բնականոն զարգացումը: Մի քիչ շեղվեցի,սա ավելի շուտ վերլուծությունն է իմ պատմության... 

Հիմա վերադառնամ իմ իրական պատմությանը: Պատմությունաս կարճ է, բայց երկար կմնա այն զգացումն ու տրամադրությունը, որը կա  նույնիսկ հիմա:  

Մանուկ ժամանակ իմ ամենասիրելի խաղերը դրանք գլուխկոտրուկներն էին(Puzzle) , որոնք ինձ համար ավելին էին, քան սովորական խաղերը: Կողմնորոշումը , քայլերի հերթականությունը ու վերջնական արդյունքը ոգևորող էին: Այլ էր իմ մոտեցումը խաղին. ես չէի սիրում, երբ ինձ օգնում էին: Շատ է պատահել, որ մասերից մեկ-երկուսը կորել են կամ վնասվել, բայց դրանից առանձնապես ամբողջական պատկերը չի աղավաղվել: Սովորական մանկական խաղեր…

            Երբ այն տարիքում ենք հայտնվում, որ պետք է  առաջին անգամ ինքնուրույն որոշում կայացնենք ( դա մի յուրահատուկ զգացում է ), հետևում ենք շրջապատին ու  փորձում ենք կրկնօրինակել, քանի որ այդպես հեշտ է, հարմար, իսկ պահպանել  մեր անհատական յուրահատկությունը դժվար է ու հաճախ` ռիսկային: Երևի այդ ժամանակ բախտս բերեց, քանի որ ունեի մի ‹‹արկղ››, որը բացվեց ու ինձ հնարավորություն տվեց հասկանալ մարդու արժեքը, տարբերել գեղեցիկը, արժեքավորը ու ես կարողացա ճիշտ որոշում կայացնել: 

Պարապմունքներ, քննություններ ու ես ընդունվեցի այնտեղ, որտեղ հիմա սովորում եմ: Ամեն ինչ կառավարելի էր ու ներդաշնակ մինչ այն պահը, երբ իմ ‹‹արկղը›› հնացավ, մաշվեց, գունաթափվեց ու ես կորցրի այն: Կյանքի նոր էտապ, երբ ամեն ինչ անորոշ է: Ի տարբերություն գլուխկոտրուկների, որոնք այդքան շատ եմ սիրում, երբ չէի գտնում մի տարրը շարունակում էի, քանի որ վստահ էի, որ պատկերը ստանալու էի, իսկ հիմա կյանքում դժվարությամբ եմ շարունակում քայլել առաջ, քանի որ դեռ չեմ տեսնում արդյունքը կամ գուցե տեսնում եմ, ուղղակի դեռ  չե՞մ գիտակցում: Բայց միևնույն է  ես շարունակում եմ բացել իմ ճանապարհին հանդիպած յուրաքանչյուր ‹‹արկղ››, գուցե գտնեմ մի օր այն, ինչ կորցրել եմ (չնայած իմ արկղը անփոխարինելի է), օգտագործում եմ մնացած ‹‹մասերը››, որոնք կան դեռ ու գուցե կստանամ այն պատկերը, որին ձգտել եմ ու իմ ‹‹արկղը›› կլինի այն հերթական բացակայող ‹‹մասը››, որը չի խանգարի պատկերի ամբողջական  ընկալմանը…

***

Ես անուն մտածեցի իմ ‹‹արկղին›› ու այդուհետ կոչվեց `‹‹ սև արկղ››: Ճիշտ է, ‹‹սև արկղ›› -ը կորցրել եմ, բայց բանալին դեռ ինձ մոտ է ու ամեն անգամ, երբ ,թվում է` մոռացել եմ իմ ‹‹արկղին››,  ժանգոտ բանալին հիշեցնում է, որ ես կորցրած իր ունեմ: Ես չգիտեմ, գուցե մի օր, երբ տիեզերքի մի անկյունում, մի նոր մոլորակում կամ գուցե հենց իմ կողքին գտնեմ այդ ‹‹սև արկղը›› ես հաստատ կսկսեմ կառուցել հիմնովին նոր պատկեր ու ավելի զգույշ կկառուցեմ , որ պատկերը լինի լիարժեք ու չկորցնեմ և ոչ մի ‹‹մաս››:

Մանկական տարիքում իմ ամենասիրելի խաղը հիմք հանդիսացավ իմ կայքի կառուցման համար: Այդպես գիտակցում եմ ինձ հանդիպող ամեն մի ‹‹տարրի›› իրական արժեքը: Ես ավելին կուզեի պատմել, ներկայացնել իմ պատմությունը ոչ այլաբանորեն, բայց չեմ կարող: Գուցե մի օր կպատմեմ առանց այլաբանության ու իրեիրն կտամ իրենց իսկ անունները, բայց հիմա սիրելի ընթերցող Դու ինքդ մտածի՛ր ու պատկերացրու՛ իրական պատմությունը, այդպես Քեզ համար կլինի ավելի հետաքրքիր, իսկ ինձ համար …. ինձ համար բացահայտ առեղծված: Շնորհակալ եմ, որ գտար ժամանակ ու կարդացիր իմ պատմությունը...

Ուշանում եմ

***

“Ուշ - ուշ են գալիս, բայց ոչ ուշացած”,- լինում են այսպիսի առավոտներ, որ կարդում եմ ինչ-որ   մի բան նոր տանից դուրս գալիս:  

Տարիներ առաջ այն սենյակում, որտեղ հիմա ես եմ քնում, քնում էր հայրս: Այն էլ ոչ միշտ. երբ տանն էր լինում: Այն իմ սենյակն էր իմ երևակայության մեջ, որը միշտ երազել եմ ունենալ: Այնտեղ շարել էի իմ գովասանագրերը, նվերները, խաղալիքները, պատերը ներկել էի  ծիրանագույն ու պատուհանն էլ փոխել էի, որ անցքերից քամին գիշերը չսողոսկեր ներս:

Հիմա  արդեն  երևակայական այդ պատկերը սևացել  է: Առավոտյան դեռ աչքերը չբացած Արիանան լսում է` “ Ուշացել ես, Արիշ, արագացրու”: Հարց ` ինչի՞ց: Մեկ-մեկ ատում եմ այդ առավոտները, որոնք միշտ ինձ հիշեցնում են , որ ուշացել եմ:

-Բարև՜ , երեխեք, ո՞նց եք, դասախոսը եկե՞լ է :

-Հա՛:

-Գնացի՞նք:

-Չէ՛:

-Ինչու՞:

-Ուշացել ենք:

Հարց.

-Ինչի՞ց:

Պատասխան չկա: Ու արդեն դիրքորոշված, որ ուշանալու ես, հաջորդ առավոտ ավելի ես քնում:

Ժամը մոտավոր 12.05 է:

-Ողջու՜յն, ո՞նց եք: Ի՞նչ դաս ունենք էսօր: Գնա՞նք:

-Չէ՛:

-Ինչու՞, ուշացե՞լ ենք:

-Հա՛:

Ծիծաղեցինք, անցանք:

-Դասերից հետո գնա՞նք մի բան ուտելու:

-Լավ միտք է:

-Գնանք, բայց ու՞ր:

-Դե , կարող ենք  մոտակայքի պիցցայանոցը, նոր  է բացվել:

-Ուրեմն որոշվա՛ծ է:

Ժամը 4 անց էր ու արդեն պիցցայանոցի մուտքի մոտ ենք : Երևում է, որ բոլորը քաղցած են `ասեղ գցելու տեղ չկար:

-Բայց, ոնց որ ուզում են այն տղաները դուրս գան , սպասե՛ք:

Մինչև քայլերը ուղղում էինք դեպի սեղանը, երկու աղջիկ ,դիմացի մուտքից, մտնելով հասցրին  լինել ճի՛շտ ժամանակին, ճի՛շտ տեղում: Դե արի ու իրենց բացատրի, որ մինչև իրենց մտնելը դու արդեն մտովի տեղավորվել էիր այդտեղ: Ու այդ պահին ամեն ինչ իբր տեղին էր,  ընկերներիցս  Ֆրիդան ասաց.

-Ուշացանք ,մի քիչ շուտ գայինք կհասցնեինք:

Ինձ այդ րոպեին միայն դա էր պետք հաջորդ օրը էլ դասի չգնալու համար:

Հաջորդ օրը արթնացա ժամը15.25-ի սահմաններում: Անգամ չհիշեցի, որ դասի պետք է գնայի: Դեռ անկողնուցս  քնոտ մտքերը չէին հեռացել` ես միացրի ռադիոընդունիչն ու լսեցի.

-Ձեզ հետ էին Անին և Ավետը, մինչ վաղը:

Ու ես հասկացա, որ ուշացել եմ նորից:

Այդ րոպեին ներս է մտնում  մայրս, ինչ- որ բաներ քթի տակ մրթմրթում  ու  դուրս գալիս:

Ուզում էի ասել, որ  ուշացել է, բայց մի կերպ զսպեցի ինձ ու քնեցի:

Այսօր արդեն կիրակի է: Սենց թե նենց  քնելու եմ ու ոչ մի բանից չեմ ուշանալու:

Երկուշաբթի արդեն արդեն ուշացած արթնացա…